Dzień Patrona Poczty i Filatelistów św. Gabriela Archanioła

2025.12.04. 12:25

Od 2023 roku ściśle współpracuję z p. Bogdanem Michalakiem, twórcą i prezesem klubu "Św. Gabriel" zrzeszającego zbieraczy znaczków pocztowych o tematyce religijnej.

Bez przerw, już dwudziesty rok, dzięki wsparciu p. Bogdana, inspiruję Pocztę Polską do honorowania Święta Patrona Poczty i Filatelistów Św. Gabriela Archanioła właśnie. Przypada to zawsze 9 grudnia.

W bieżącym roku wspólnie z projektantem p. Adamem Kowalewskim postanowiliśmy uhonorować Wiślicę, jedno z najważniejszych miast Królestwa Polskiego. Wiślica odgrywała ważną rolę w początkowych okresach naszego państwa. Wśród jej mieszkańców znajdowały się wybitne osoby świeckie i duchowe (wśród nich Jan Długosz). Znajdowały się w niej (i znajdują) wartościowe zabytki architektury i sztuki. W okresie średniowiecza Wiślica zajmowała wysoką pozycję w kulturze polskiej. Świadczy o tym Bazylika Mniejsza Nawiedzenia NMP w Wiślicy, a także napis na tablicy pamiątkowej budowy kolegiaty u jej południowego wejścia: "Roku Pańskiego 1350 Najjaśniejszy Kazimierz II z Bożej łaski król polski wzniósł kościół Przenajświętszej Panny Marii Wiślickiej z ciosanego kamienia, pamięć której to zasługi i ozdobę jego dzieła roku Pańskiego 1464 duchowieństwo wiślickie i lud złotymi wypisali głoskami" (tłumaczenie z łaciny).

W latach1958-1963 w kolegiacie prowadzono prace badawcze. Starszy kościół miał prostokątną nawę i prezbiterium zamknięte absydą. Pod nim odkryto kryptę ze słynną gipsową posadzką z rytami ludzkich postaci i bogatą ornamentyką (tzw. płyta wiślicka). Znajduje się tutaj zdanie w języku łacińskim: HI CONCULARI QUERUNT UT IN ASTRA POSSINT ET PARITER … ("Ci chcą być podeptani, aby mogli być wzniesieni do gwiazd …"). Posadzka (płyta) otoczona jest bordiurą z ornamentami roślinnymi i zwierzęcymi, takimi jak: liście palmowe, lwy, gryf, centaur czy motyw Drzewa Życia. Powstanie płyty określa się na ok. 1175 r.

W IX wieku Wiślica była jednym z ważniejszych ośrodków na terenie państewka (państwa) Wiślan. Dopiero w 990 roku włączył je do monarchii Piastów książę Mieszko I.

W XIV wieku Wiślica udzieliła poparcia Władysławowi Łokietkowi w jego walce o zjednoczenie państwa. Do rozwoju Wiślicy szczególnie przyczynił się król Kazimierz Wielki. Za jego panowania otoczona została murami z trzema bramami (Krakowską, Buską, Zamkową), rozbudowano zamek, a także został wystawiony nowy kolegiacki kościół. Odgrywała też ważną polityczną rolę i była miejscem dla zjazdów, narad państwowych i międzynarodowych. To w Wiślicy w 1347 roku uchwalono tzw. Statuty Wiślickie oraz przyjęto decyzję w sprawie następstwa tronu po Ludwiku Węgierskim. Świetność Wiślicy podtrzymywali Jagiellonowie (m. in. Władysław Jagiełło i jego syn Kazimierz Jagiellończyk). Był z nią związany również Jan Długosz, kustosz miejscowej kolegiaty. Miasto zniszczył najazd szwedzki w połowie XVII wieku, zwany "Potopem".

Informację o Wiślicy przygotował dla mnie historyk i heraldyk dr Jerzy Michta. Jego wiedza była podstawą do emisji datownika pocztowego, znaczka personalizowanego oraz kart pocztowych o treści i tematyce będącej zawsze w zainteresowaniu PT Kolekcjonerów artefaktów pocztowych o tematyce religijnej.

Dla równowagi i przypomnienia trudnej i złożonej historii narodów i ich religii przypominamy kolegom-zbieraczom los Kazimierza Łyszczyńskiego zamordowanego przez jurysdykcję kościoła katolickiego "za niewiarę". Zdarzało się.

Dla zainteresowanych walorami podaję kontakt do Klubu Divertimento.

Janusz Łojek, tel. 668 481 715