385-lecie lokacji Rawicza i 270. rocznica podpisania umowy na odbudowę ratusza

2023.03.08. 17:36

Na wniosek Adama Olbrachta z Przymy Przyjemskiego, podczas sejmu walnego dnia 24 marca roku 1638, król Władysław IV podpisał edykt lokacyjny, w którym nadał nazwę miastu Rawicz i prawo miejskie magdeburskie oraz określił herb.

Edykt królewski, ratyfikowany przez wszystkich senatorów sejmu walnego, został spisany na pergaminie w języku łacińskim i szyty sznurem jedwabnym, którego końce przechodzą przez wielką pieczęć królewską w żelaznej kapsułce. Część wstępna dokumentu napisana jest literami złotymi.

Datę 24 marca 1638 r. uznaje się za dzień narodzin miasta Rawicza.

Od niemal początku miasta w centralnym punkcie grodu istniał ratusz. Już pod koniec 1639 r. był w Rawiczu ratusz, stanowiący siedzibę władz miasta. Budynek wykonany był z drewna, nie jest jednak znany jego ówczesny kształt. Prawdopodobnie ten pierwotny rawicki ratusz został zniszczony podczas najazdu Szwedów w 1656 r. Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XVII wieku właściciele Rawicza postanowili wybudować nowy ratusz, który miał być jego reprezentacyjną budowlą. Także ten budynek ratusza spłonął podczas wielkiego pożaru miasta Rawicza, spowodowanego przez wojska rosyjskie, w r. 1707. W kronikach miejskich odnotowano jego ponowne zniszczenie w 1719 r., podczas napadu na Rawicz przez wojska austriackie.

Po latach wojennych zawieruch i innych klęsk, z inicjatywą odbudowy spalonego ratusza wystąpiła dziedziczka, Katarzyna comtesse de Sapieha. Ona to kazała przywołać "sławnego architekta" z Trzebnicy Leopolda Ostritza i pod jej auspicjami została zawarta "uczciwa i nieodwołalna umowa" dnia 24 marca 1753 r. na "postawienie z gruntu nowego ratusza ściśle według doręczonego przez architekta planu i zarysu".

Koincydencja pomiędzy datą nadania przez króla Polski Władysława IV aktu lokacyjnego Rawicza Adamowi Olbrachtowi z Przymy Przyjemskiemu - 24 marca 1638 r. i datą podpisania umowy na odbudowę ratusza przez Katarzynę Agnieszkę Sapiehę i architekta Leopolda Ostritza - 24 marca 1753 r., zapewne była nieprzypadkowa.

Zbieżność dat została pokazana na okolicznościowych wydawnictwach pocztowych.

Na poniższych ilustracjach prezentujemy wizualizację arkusza oraz kartki pocztowej "385-lecie lokacji Rawicza". Kartka pocztowa może być opieczętowana okolicznościowym datownikiem "385-lecie lokacji Rawicza i 270-lecie budowy ratusza {24-03-2023}".

Na kartce okolicznościowej zreprodukowany jest akt lokacyjny wydany przez Władysława IV, króla polskiego, 24 marca 1638 r. Dokument został zaprezentowany na stronie 6 wydawnictwa "Rawickie archiwalia", Rawicz 2013. Wydanie II uzupełnione.

Nakładem prywatnym wydane będą trzy wzory znaczków emisji "MójZNACZEK":

1. z portretem Adama Olbrachta z Przymy Przyjemskiego, który znajduje się w ratuszu, został zaprezentowany na stronie 57 wydawnictwa "Rawickie archiwalia", Rawicz 2013. Wydanie II uzupełnione;

2. ze szkicem budynku ratusza w Rawiczu, będącego projektem remontu elewacji Ratusza autorstwa PUB Mirosław Stachowski, z czerwca 2014 r.;

3. z portretem Katarzyny Agnieszki Sapiehy, który znajduje się w ratuszu, został zaprezentowany na stronie 61 wydawnictwa "Rawickie archiwalia", Rawicz 2013. Wydanie II uzupełnione.

Zamówienia można składać w placówce pocztowej UP Rawicz 1, ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 9, 63-900 Rawicz.

Tadeusz Pawłowski