Historia Poczty w Oświęcimiu

2015.02.05. 11:41

W grudniu 2014 roku wydano obszerną (224 s.) publikację Historia poczty w Oświęcimiu do 1945 roku w tle historii poczty na ziemiach polskich w opracowaniu Józefa Gonciarczyka, Aleksandra Kamińskiego i Łukasza Szymańskiego. Książka ukazała się pod auspicjami Klubu Filatelistów i Numizmatyków przy Oświęcimskim Centrum Kultury oraz Stowarzyszenia Miłośników Zabytków i Historii Ziemi Oświęcimskiej.

Praca nawiązuje do monografii wydanej w 2000 roku pn. Historia poczty i filatelistyki w Oświęcimiu. W nowym wydaniu autorzy zajęli się wyłącznie historią poczty, pracę rozwinęli i uzupełnili o nowe dokumenty i walory filatelistyczne.

Publikacja składa się z ośmiu rozdziałów:

I. Krótki zarys historii poczty polskiej

1. Poczta w Rzeczpospolitej Polskiej

2. Poczta na ziemiach polskich pod zaborami (w rozbiciu na cztery podrozdziały)

3. Rozwój urządzeń pocztowych i innych środków łączności na przełomie XIX i XX wieku

4. Światowy Związek Pocztowy

5. Poczta w okresie I wojny światowej

6. Poczta polska w okresie międzywojennym

7. Polskie poczty w okresie II wojny światowej (w rozbiciu na pięć podrozdziałów)

8. Poczta polska po II wojnie światowej

II. Na wiedeńskim szlaku pocztowym

1. Oświęcim na szlaku solnym

2. Oświęcim na szlaku królewskim

3. Księstwo Oświęcimsko-Zatorskie na szlaku pocztowym Wiedeń - Lwów

4. Komunikacja kolejowa na wiedeńskim szlaku

III. Poczta austriacka w Galicji (organizacja urządzeń pocztowych; pieczęcie / stemple pocztowe; postęp techniki w rozwoju urządzeń pocztowych)

IV. Historia poczty w Oświęcimiu do 1945 r. (1. Struktura urządzeń pocztowych; 2. Pocztowcy)

V. Oświęcimskie znaki pocztowe (Adnotacje i znaki pocztowe; Znaki stacji pocztowej Oświęcim; Znaki urzędów pocztowych w okresie do 1918; Stemple okręgowe; Cenzura korespondencji w czasie I wojny światowej; Znaki pocztowe w okresie II wojny światowej; Poczta w 1945; Poczta w komunikacji kolejowej; Poczta w obozach KL Auschwitz)

VI. Postscriptum

VII. Bibliografia

VIII. Barwne ilustracje

Jak wyżej wspomniałem książka jest poszerzoną wersją publikacji z 2000 roku. Historii poczty w Oświęcimiu poświęcono ponad 200 stron, w poprzednim wydaniu n. 40. Nowe wydanie wyróżnia się wyższym poziomem edytorskim i znacznie większą liczbą ilustracji. Wśród nich na uwagę zasługują m.in. ilustracje prezentujące stare budynki pocztowe. Ponadto ważnym wydaje się dział poświęcony pocztowcom, osobom zasłużonym dla historii regionu.

Część pracy prezentująca znaki pocztowe stosowane w Oświęcimiu może stanowić rodzaj katalogu. W publikacji wiele miejsca poświęcono cenzurze korespondencji z czasów I wojny światowej. Na uwagę zasługuje też rozdział omawiający działalność ambulansów kolejowych, z prezentacją tras przejazdu, ostemplowań korespondencji, wzorów stosowanych stempli oraz znaków polecenia "R".

Na końcu pracy autorzy zamieścili bibliografię liczącą 42 pozycje źródeł i literatury przedmiotu. Całość zamyka sześć stron kolorowych ilustracji.

Na zakończenie mojej informacji zacytuję opinię prof. Jerzego Bartke wyrażoną w "Słowie wstępnym": "Ksiązka stanowi niewątpliwie cenną pozycję na naszym rynku wydawniczym, a jej autorom należą się gratulacje za podjęty trud i włożoną pracę".

Dla zainteresowanych nabyciem książki podaję adres wydawcy: Oświęcimskie Centrum Kultury Klub Filatelistów i Numizmatyków 32-600 Oświęcim, ul. Śniadeckiego 24.

Jerzy Bielawski