100 lat pieniądza zastępczego w Gliwicach 1914 - 2014

2014.07.15. 07:40

Pod koniec lipca 1914 r. w wyniku wzajemnego wypowiadania wojny przez mocarstwa, ludność Europy panika ogarnęła. Zaczęła ona szturmować banki by wycofywać z nich wkłady oraz wymieniać banknoty na złoto. Strach i niepewność jutra spowodował także chowanie "do skarpety" monet obiegowych, bez względu na kruszec, z jakiego były one bite. Na początku sierpnia 1914 zjawisko to przybrało charakter psychozy. W tym momencie pojawił się pieniądz zastępczy przybierający formę bonów wartościowych lub monet, wydawany przez instytucje nieuprawnione do takiej emisji w celu doraźnego przezwyciężeniu niedostatkowi środków płatniczych.

Pierwsze śląskie bony zastępcze były niezwykle proste i prymitywne. Najczęściej były wykonywane z papieru lub kartonu, na których pisano ręcznie lub na maszynie do pisania. Posiadały one urzędową pieczęć, obok której wypisano lub drukowano nominał. Z czasem upowszechniło się wykonywanie bonów techniką typograficzną.

Sto lat temu, w dniu 06.08.1914 r. w dzień po rozpoczęciu działań wojennych Magistrat Gliwicki wprowadził do obiegu jednostronny bon o wartości 1 marki. Wydrukowała go zasłużona gliwicka drukarnia Carla Friedricha Neumanna. Posiadał on w części środkowej mało zawiły różowy gilosz, który próbował upodobnić go do czeków kas oszczędnościowych lub blankietów firm ubezpieczeniowych. Ten gilosz był jedynym jego zabezpieczeniem.

Ze względu na to, że przez 2 lata był to jedyny wprowadzony do obiegu gliwicki bon, a nakład tego bonu tylko w połowie został wprowadzony do obiegu, można sądzić, że społeczeństwo Gliwic był zasobne, spokojne i nie poddawało się łatwo panice.

Klub Zainteresowań PZF "Gliwicki Klub Kolekcjonerów" postanowił upamiętnić to wydarzenie emisją okolicznościowego znaczka personalizowanego oraz kartki pocztowej beznominałowej przedstawionych poniżej (montaż komputerowy znaczka).

Więcej informacji można uzyskać pod nr tel.: 888 844 843 lub e-mail: vladekg@go2.pl

Władysław Gębczyk