100. rocznica napisania Roty przez Marię Konopnicką

2008.12.16. 10:17

W 2008 r. przypada setna rocznica napisania przez Marię Konopnicką Roty - jednej z najważniejszych i najbliższych sercom Polaków pieśni patriotycznej.

100. rocznica napisania Roty przez Marię Konopnicką

Jej powstaniu towarzyszył zupełnie inny zamysł poetycki, ale utwór ten zaczął żyć własnym życiem. Jego pierwodruk opublikowano w 1908 r. w krakowskim piśmie "Przodownica". Dwa lata później wydrukowano tekst Roty w "Gwiazdce Cieszyńskiej" i "Gazecie Polskiej" w Chicago. W czasie zaborów Rota była przez pewien czas hymnem Polski, a po odzyskaniu niepodległości - hymnem harcerzy poskich. Do dziś jest nieformalnym hymnem organizacji chłopskich. W kraju i za granicą powstawały liczne jej przeróbki. Rota to druga po Mazurku Dąbrowskiego najważniejsza pieśń narodowa, którą, podobnie jak hymn Polski, śpiewa się na stojąco.

Maria Konopnicka - obrończyni uciśnionych

Urodzona w Suwałkach, w zaborze rosyjskim, Maria Konopnicka (1842-1910) w 1908 r. była poetką znaną i cenioną nie tylko w kraju, ale i na emigracji. Zawsze bowiem stawała w obronie najsłabszych, najbiedniejszych, gnębionych i poniżonych oraz skazanych przez los na tułaczkę po świecie. Spod jej pióra wyszły m.in. tak znane wiersze, jak: W piwnicznej izbie, Jaś nie doczekał, A jak poszedł król na wojnę, cykle Wieczorne pieśni, Z łąk i pól,epos Pan Balcer w Brazylii oraz utwory dla dzieci, m.in. powieść O krasnoludkach i sierotce Marysi. Czterozwrotkowa Rota powstała w obronie chłopów polskich, przymusowo wysiedlanych przez Prusaków, w szeroko zakrojonej w Wielkopolsce akcji germanizacyjnej narodu polskiego (tzw. rugi pruskie). Jej treść była tak uniwersalna, że postanowiono ją wykorzystać podczas uroczystości z okazji 500. rocznicy bitwy pod Grunwaldem.

Feliks Nowowiejski - ponad przeciętność

Urodzony w Wartemborku (dzisiejsze Barczewo), na Warmii, w zaborze pruskim, Feliks Nowowiejski (1877-1946) był młodym, koncertującym muzykiem, kompozytorem i dyrygentem, laureatem prestiżowych nagród zagranicznych, autorem m.in. znanych oratoriów Znalezienie Św. Krzyża i Quo Vadis, kiedy napisał tę wzniosłą i piękną melodię do słów Roty. Powstała ona dwa lata później niż tekst, w 1910 r. Do pierwszego wykonana "Roty" doszło 15 lipca 1910 r. w Krakowie, podczas odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego, ufundowanego przez Ignacego Jana Paderewskiego z okazji 500. rocznicy zwycięstwa pod Grunwaldem. Wówczas tę wspaniałą i przejmującą pieśń śpiewały połączone chóry z całej Polski pod batutą kompozytora. Ich wykonanie wywołało, jak donosiły ówczesne gazety, łzy wzruszenia w oczach uczestników uroczystości.

Dwa serca, dwa natchnienia

Spotkały się w tej pieśni dwa polskie serca i dwa natchnienia, dając małe w formie, ale wielkie w treści poetyckiej i muzycznej dzieło, które nie tylko żyje do dziś, ale także budzi wśród rodaków takie same jak kiedyś wzruszenia i uczucia: szlachetności, wzniosłych porywów serca i dumy narodowej. Rzadko się zdarza, by tak jak w Rocie, treść i słowa utworu były równie porywające i równie piękne.

Nowy znaczek i koperta Pierwszego Dnia Obiegu FDC

Chcąc uczcić setną rocznicę powstania Roty, Poczta Polska wprowadziła do obiegu znaczek pocztowy z fotografią poetki. Jest to znaczek z przywieszką, na której umieszczono faksymile rękopisu pierwszej zwrotki Roty. Na kopercie FDC widoczne jest faksymile melodii pieśni, na którym można odczytać uwagi kompozytora. Oprócz zaznaczenia numeru dzieła (op. 38 nr 2) widnieje tam napis: "Skomponowana na obchód grunwaldzki w r. 1910 w Krakowie". Kompozytor zaznaczył także sposób interpretacji pieśni: "Tempo marsza, z zapałem". Emisji towarzyszy datownik okolicznościowy, stosowany w Urzędzie Pocztowym Warszawa 1.

Podstawowe dane emisji:

autorka projektu:	Joanna Górska
ilość znaczków:	1
wartość:	3,65 zł
nakład:	400.000 sztuk
technika druku:	offsetowa
format znaczka:	43 x 31,25 mm
papier:	fluorescencyjny
arkusze sprzedażne:	po 10 szt. znaczków i po 10 przywieszek
data obiegu:	7 listopada 2008 r.

źródło: Poczta Polska

Wygląd znaczków wprowadzonych do sprzedaży może różnić się od projektów przedstawianych w zapowiedziach.