Rok Zbigniewa Herberta

2008.12.23. 17:50

28 lipca 2008 roku minęła dziesiąta rocznica śmierci jednego z najwybitniejszych polskich artystów słowa XX w., Zbigniewa Herberta.

Ten znakomity poeta, eseista i dramaturg nigdy nie doczekał się Nagrody Nobla, choć zdaniem wielu znawców i miłośników jego twórczości rozsianych po całym świecie, należała mu się ona jak nikomu innemu. Z tej okazji Sejm RP roku uchwalił rok 2008 Rokiem Zbigniewa Herberta.

Barbarzyńca w ogrodzie

Zbigniew Herbert urodził się w 1924 r. we Lwowie. W jego bogatym życiorysie nie brak wydarzeń dramatycznych. Po zdaniu na tajnych kompletach matury w zajętym przez Niemców Lwowie, studiował polonistykę, następnie w Krakowie ekonomię w Akademii Ekonomicznej oraz prawo na UJ, a także rozpoczął studia na tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Jednocześnie zaangażował się w działalność konspiracyjną AK. Podczas okupacji pracował m.in. jako karmiciel wszy dla instytutu produkującego szczepionki przeciw tyfusowi. Prawo ukończył w 1949 r. na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu i zaczął studiować filozofię. To wszechstronne wykształcenie zaowocowało później wybitną poezją, wymagającą od czytelnika wysiłku intelektualnego i znajomości wielu dziedzin nauki i sztuki. Debiutował w 1950 r. na łamach prasy, a debiut książkowy Struna światła ukazał się sześć lat później. W latach osiemdziesiątych XX w. Herbert stał się poetą polskiej opozycji. Zawsze tworzył na uboczu głównego nurtu poetyckiego, chodząc własnymi poetyckimi drogami.

Pod rękę z Panem Cogito

Jako swoje alter ego Zbigniew Herbert stworzył postać Pana Cogito. To jego ustami mówił prawdy trudne i bolesne, opowiadał o rzeczach zwyczajnych, świecie rzeczywistym i światach urojonych, stale wędrując nie tylko po ścieżkach życia, ale i po zwyczajnych drogach wsi, miast i miasteczek, także po ścieżkach wyobraźni. Ciągle czegoś szukał i nie znajdował, ciągle się czemuś dziwił, ciągle przystawał w zamyśleniu, ciągle coś go zaskakiwało. Pan Cogito to człowiek współczesny, a jednocześnie mocno zanurzony w cywilizacji śródziemnomorskiej i w jej dziedzictwie, pełen sprzeczności, budzący u odbiory zarówno zachwyt nad prostymi prawdami, które głosi, postawą wobec świata, którą reprezentuje, jak i sprzeciw wobec niektórych rozwiązań, które przedstawia. Podobnie jak Pan Cogito, w życiu poeta także nie uznawał kompromisów. Dawni przyjaciele stawali się nagle jego wrogami. Dla takich postaw nie miał zrozumienia. Oto, jak na ten temat wypowiedział się w wierszu Przesłanie Pana Cogito:

[...] bądź odważny gdy rozum zawodzi bądź odważny

w ostatecznym rachunku tylko to się liczy [...]

i nie przebaczaj zaiste nie w twojej mocy

przebaczać w imieniu tych których zdradzono o świcie [...]

Bądź wierny Idź

Obywatel świata

Zbigniew Herbert wiele podróżował po świecie (m.in. Austria, Francja, USA, Holandia, Belgia, Izrael). Stale wracał do kraju i stale z niego wyjeżdżał. Ostatecznie wrócił do Polski w 1992 r., już poważnie chory. Zmarł 28 lipca 1998 roku w Warszawie. Pochowany na warszawskich Powązkach, został odznaczony pośmiertnie Orderem Orła Białego. Był laureatem licznych nagród, przyznawanych mu na całym świecie.

Nowy znaczek i koperta Pierwszego Dnia Obiegu FDC

Z okazji Roku Zbigniewa Herberta Poczta Polska wprowadziła do obiegu znaczek, na którym zamieszczono graficzną podobiznę poety na tle jego wierszy. Koperta FDC ozdobiona została faksymile rękopisu wiersza poety Kamyk, który wydrukowano na tle szaroniebieskiego kamienia. Emisji towarzyszy datownik okolicznościowy stosowany w Urzędzie Pocztowym Warszawa 1.

Słowniczek

alter ego - dosłownie: "drugi ja", powiernik, zaufany zastępca, przyjaciel

cogito - dosłownie: myślę, tu: Pan Myślący

Podstawowe dane emisji:

autorka projektu:	Anna Niemierko
ilość znaczków:	1
wartość:	2,10 zł
nakład:	500.000 sztuk
technika druku:	offsetowa
format znaczka:	31,25 x 39,5 mm
papier:	fluorescencyjny
arkusze sprzedażne:	po 20 szt. znaczków
data obiegu:	1 grudnia 2008 r.

źródło: Poczta Polska

Wygląd znaczków wprowadzonych do sprzedaży może różnić się od projektów przedstawianych w zapowiedziach.