Emisje wprowadzone zbyt wcześnie do obiegu

W ostatnim czasie coraz częściej zdarza się, że niektóre emisje ukazują się w sprzedaży przed ich oficjalną datą wejścia do obiegu. Nie trzeba chyba tłumaczyć dlaczego jest to nieodpowiednia praktyka - wspomnijmy tylko do czego doprowadziło podobne zdarzenie - wprowadzenie do sprzedaży znaczków z Bolesławem Krzywoustym i Władysławem Wygnańcem. Znaczki te ukazały się w sprzedaży mimo braku decyzji o ich wprowadzeniu do obiegu a dziś są rarytasem i niestety często obiektem różnych spekulacji.

Do emisji o których wiadomo, że pojawiły się w sprzedaży zbyt wcześnie możemy zaliczyć: Boże Narodzenie z 1996 i 1999 roku, 1000 rocznica śmierci św. Wojciecha (zarówno pierwsza jak i druga część), V Wizyta Papieża Jana Pawła II w Polsce z 1997 roku, Wizyta Jana Pawła II w Polsce z 1999 roku oraz Ochrona przyrody - nietoperze. O tych przypadkach donosiła prasa filatelistyczna, niektóre z nich odnotowane zostały w katalogach.

Niestety do tej listy należy dodać dwie kolejne pozycje: Polska a Unia Europejska oraz Espana 2000 Światowa Wystawa Filatelistyczna. W przypadku pierwszej z nich istnieje list polecony nadany 13 grudnia 1994r. w Urzędzie Pocztowym Warszawa 25 (znaczek wszedł do obiegu 15 grudnia), zaś na drugiej ilustracji przedstawiony jest fragment przesyłki opłaconej znaczkiem numer 3685, nadanej w UP Gliwice 1 25 maja 2000r. (znaczek wszedł do obiegu 26 maja), znaczek ten widziałem wystawiony do sprzedaży w okienku filatelistycznym w UP Gliwice 1 już 23 maja.

W obu przypadkach mamy do czynienia z listami poleconymi, w obu ich autentyczność nie budzi zastrzeżeń. Pierwszy list na odwrocie ma odbity datownik odbiorczy z datą 14 grudnia 1994 (nadal przed wejściem znaczka do obiegu), drugi list sam odebrałem od listonosza.

Należy sobie w tym miejscu zadać kilka pytań: jakim cudem wymienione znaczki dostały się do sprzedaży przed terminem ich wejścia do obiegu. Po co w ogóle ustalana jest data wejścia znaczka do obiegu, skoro w wielu przypadkach nie jest ona przestrzegana. Po co Poczta Polska emituje koperty "pierwszego" dnia obiegu, skoro koperty te w swej istocie z pierwszym dniem obiegu nie mają nic wspólnego - są wykonywane i stemplowane wcześniej (pisał o tym m. in. Jan Paweł Gawlik w "Fanaberiach i herezjach" w Filatelistyce), a w przypadku wspomnianych użyć przedobiegowych data na stemplach tych kopert nie jest rzeczywistą datą wejścia do obiegu.

I wreszcie dlaczego do wspomnianych listów poleconych nie została doliczona dopłata - przecież formalnie naklejone na te listy znaczki nie były jeszcze znaczkami a ich wartość nie reprezentowała opłaty pocztowej. Jest to o tyle dziwne, że list polecony może być skontrolowany co najmniej w kilku miejscach: przy nadaniu przez urzędnika w okienku, przy ekspedycji - wszędzie tam gdzie list jest rejestrowany, w odbiorczym urzędzie pocztowym i wreszcie przez doręczyciela, który dostarcza przesyłkę odbiorcy. Obydwa listy przemknęły się przez to sito niepostrzeżenie.

Najciekawsze jest jednak to, jak katalogi za parę lat wycenią (czy w ogóle) takie przesyłki jak opisane w artykule. Pożyjemy, zobaczymy.

Marek Jedziniak